• در این مقاله شرایط دریافت بیمه بیکاری را مرور می کنیم
•  

برای این منظور باید ابتدا تعریف شخص بیکار را خوب بدانیم:

منظور از بیکار کسی است که بدون میل و اراده خود از شغل و کارش بیکار شده باشد؛ در حالی که آمادگی لازم برای انجام کار را داشته باشد، با این اوصاف به کسانی که خودشان کار را ترک می‌کنند یا از کارشان استعفا می‌دهند، بیکار گفته نمی‌شود.

3 دسته افرادی که بیکار محسوب نمی‌شوند:

1.کارگری که با میل رضایت شخصی خود شغلش را ترک کرده باشد.
2.کارگری که قراردادش در زمان مشخص به پایان رسیده باشد.
3.کسی که شغلش به عنوان بیکار وجاهت قانونی نداشته باشد.
بیمه بیکاری چیست:
افراد شاغلی که دارای بیمه هستند و به دلیل تغییرات اقتصادی از کار بیکار می‌شوند با تأیید وزارتخانه ذی‌ربط و شورای عالی کار می‌تواند از بیمه بیکاری استفاده کند. در واقع بیمه بیکاری، مقرری است که به افراد بیمه‌شده پس از بیکار شدن، داده می‌شود. برای دریافت بیمه بیکاری شرایطی لازم است که در صورت احراز آن، مشمول دریافت حقوق ماهانه به صورت موقت و تا مدت محدود می‌شود.

گروه های مشمول دریافت بیمه بیکاری:
1.کسانی که مشمول قانون کار و قانون تأمین اجتماعی باشند.
2.به‌صورت غیرارادی از شغل و کار خود اخراج شده باشد.
3.ایرانی الاصل بوده و تابع کشورهای دیگر نباشند.
4.مستمری‌بگیر، بازنشسته یا از کار افتاده کلی نباشد.
5.قبل از بیکاری سابقه پرداخت حق بیمه به مدت حداقل ۶ ماه را داشته باشد.
6.حداکثر ۳۰ روز پس از اخراج یا اعلام عدم نیاز، بیکار شدنش را به اداره کار گزارش دهد.
7.کسانی به دلیل حوادث غیرمترقبه بیکار شوند.
8.کسانی که به دلایلی مانند ورشکستگی، تعدیل نیرو، کم شدن کار و غیره از سوی کارفرما از کار بیکار می‌شوند.
9.به استناد مصوبه هیئت وزیران، کارگران فصلی اگر در اثنای فصل از کار بیکار شوند مشمول استفاده از مقرری بیمه بیکاری می‌شوند.

شرایط لازم برای دریافت بیمه بیکاری:
1.کارگر برای دریافت بیمه بیکاری باید در کاری مشغول باشد که مشمول قوانین کار و تأمین اجتماعی باشد.
2.کارگر بیمه‌شده اجباری باشد.
3.قبل از بیکاری حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت بیمه داشته باشد.
4.در آخرین درگاه حداقل یک سال سابقه بیمه داشته باشد.
5.ایرانی الاصل بوده و تبعه کشور دیگری نباشد.
6.جزو افراد از کار افتاده کلی نباشد آمادگی انجام کار را داشته باشد.
7.حداقل قرارداد کاری یکساله با پرداخت حق بیمه داشته باشد.
8.شرکت در دوره‌های کارآموزی و سوادآموزی که اداره کار تعاون و رفاه اجتماعی برگزار می‌کند.

چه کسانی مشمول دریافت بیمه بیکاری نیستند:
*مستمری‌بگیران، بازنشستگان، افراد از کار افتاده
*صاحبان حرف و مشاغل آزاد که بیمه اختیاری دارند
*کسانی که از کار خود به‌صورت ارادی استعفا می‌دهند.
*اتباع خارجی
*کارگرانی که در پروژه‌های عمرانی غیردائمی فعالیت می‌کند.
*کسانی که به دلیل کوتاهی در انجام وظایف یا نقض آیین‌نامه انضباطی محل کار به وسیله کارفرما اخراج شده باشند.
*آن‌هایی که در قوای کشوری و لشکری استخدام هستند.
*کارگرانی که در کارگاه‌های خانوادگی کار می‌کنند که توسط اعضای خانواده مانند همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک اداره می‌شود.

حوادث طبیعی و غیر مترقبه که باعث بیکاری افراد می‌شود:
*سیل
*زلزله
*جنگ
*آتش‌سوزی
*بیماری‌های پاندمی مانند کرونا
خوب است بدانید؛ بیمه شدگان که به دلیل حوادث طبیعی از کار بیکار می‌شوند نیاز به داشتن حداقل سابقه بیمه ندارند و حتی اگر در روز اول کار، بر اثر حوادث طبیعی بیکار شوند نیز می‌توانند حقوق بیمه بیکاری دریافت کنند.

روند تشکیل پرونده بیمه بیکاری تأمین اجتماعی:
برای دریافت حقوق بیمه بیکاری باید به همان شعبه از تأمین اجتماعی که کارفرما برای تنظیم قرارداد رفته، مراجعه کنید تا بتوانید به سابقه و اسناد خود دسترسی داشته باشید. لازم است بدانید برای برقراری حقوق بیمه بیکاری تأمین اجتماعی، باید مدارک لازم را به اداره کار و تعاون اجتماعی تحویل دهید.

در مراحل اولیه با ورود به سامانه و ثبت اطلاعات نیازی به حضوری فیزیکی نیست ولی پس از دریافت پیامک حاوی کد رهگیری باید با در دست داشتن مدارک لازم به صورت حضوری مراجعه نمایید.

آدرس سایت سامانه bimebikari.mcls.gov.ir است.

بانک‌های مورد تأیید برای دریافت مقرری بیمه بیکاری:
لازم است بدانید، متقاضی دریافت بیمه بیکاری باید در یکی از بانک‌های زیر دارای حساب باشد تا بتواند مقرری خود را دریافت کند:

*ملی
*ملت
*صادرات
*تجارت
*رفاه
*سپه

مدارک لازم برای تشکیل پرونده بیمه بیکاری تأمین اجتماعی:
1.کپی و اصل سال آخر قرارداد کار یا رأی صادر شده
2.چهار قطعه عکس ۳ در ۴ جدید
3.کپی یا اصل مدرک تحصیلی یا مدرک فنی
4.ارائه تمام صفحات شناسنامه به صورت کپی و اصل
5.تحویل کپی و اصل کارت ملی
6.تحویل اصل و کپی گواهی کارت شرکت
7.برای آقایان تحویل اصل و کپی کارت پایان خدمت
8.کپی صفحه اول دفترچه بیمه

زمان لازم برای تشکیل پرونده بیمه بیکاری:
طبق بند ب ماده ۶ بیمه بیکاری، افراد تا ۳۰ روز پس از بیکار شدن، فرصت دارند به اداره کار، محل کارگاه مراجعه کنند و فرم تقاضای مستمری بیکاری را تکمیل نمایند.

اگر در طول این ۳۰ روزه مدارک لازم را ارائه ندهند، تنها یک روز کاری برای تحویل مدارک زمان دارند.

و در نهایت کسانی که ظرف ۳۰ روز نتوانند به اداره کار محل زندگی خود مراجعه کنند، در صورت داشتن مدرک معتبری که نشان دهنده دلیل تأخیر است تا ۳ ماه می‌توانند به اداره کار مراجعه کرده و برای تکمیل پرونده اقدام نمایند.

مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری:

سابقه پرداخت حق بیمه	متاهلین و یا متکلفین	افراد مجرد
از 6 تا 24 ماه کامل	12 ماه	6 ماه
از 25 تا 120 ماه	18 ماه	12 ماه
از 121 تا 180 ماه	26 ماه	18 ماه
از 181 تا 240 ماه	36 ماه	26 ماه
از 181 تا 240 ماه	50ماه	36 ماه

مبلغ بیمه بیکاری چقدر است:
خوب است بدانید که میزان پرداخت مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد متوسط حقوق و دستمزد بیمه‌ شده است. مبلغ بیمه بیکاری میانگین ۹۰ روز آخر اشتغال است که نباید کمتر از حداقل دستمزد شورای عالی باشد.

این مبلغ برای افراد متعهدی که تا ۴ نفر تحت تکفل دارند برای هر نفر به میزان ۱۰ درصد قابل افزایش است. به یاد داشته باشید شرایط ذکر شده در صورتی است که مبلغ دستمزد به فرد بیمه‌شده کمتر و از ۸۰ درصد حقوق تعیین شده توسط اداره کار نباشد.

شرایط قطع بیمه بیکاری:
*زمانی که بیمه‌شده دوباره مشغول به کار شود.
*بیمه شدگانی که پیشنهاد شغلی مشابه شغل سابق داشته باشند اما از قبول آن امتناع کنند از دریافت حقوق بیکاری محروم می‌شوند.
*بیمه‌ شده از شرکت در دوره‌های کارآموزی و سوادآموزی بدون دلیل موجه خودداری کنند.
*در صورتی که بیمه‌شده فوت کند.
*کسانی که مستمری بازنشستگی دریافت می‌کنند یا دچار از کارافتادگی کامل شود.
*و در نهایت با پایان زمان دریافت بیمه بیکاری دریافت مقرری به اتمام می‌رسد.

وابستگان تحت پوشش بیمه درمانی بیکاری:
*همسر
*فرزندان دختران به شرط عدم ازدواج و نداشتن شغل
*فرزندان پسر تا قبل از سن ۱۸ سالگی تنها در صورتی پسران بالای ۱۸ سال تحت تکفل بیمه درمانی بیکاری قرار می‌گیرند که بنابر تشخیص پزشک معتمد سازمان از کار افتاده کلی باشد.
*پدر و مادر در صورتی که بالای ۶۰ سال سن ساله باشند از کار افتاده باشند و خرج زندگی آن‌ها از طریق بیمه‌شده تأمین شود.
*خواهر یا برادر تحت تکفل که فرزندان دارند.

وضعیت مقرری بگیرانی که به خدمت سربازی اعزام می‌شوند:

در صورتی که فرد مجرد به سربازی اعزام شود، دریافت بیمه بیکاری قطع می‌شود.

اگر متأهل باشد و پس از پایان خدمت عمومی مشغول به کار نشود با معرفی واحد تعاون کار و رفاه اجتماعی می‌تواند باقیمانده مدت استحقاقی دریافت بیمه را داشته باشد.

سابقه بیمه برای مشمولین مقرری بیمه بیکاری:

در پاسخ کسانی که می‌خواهند بدانند زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری نیز جزو سابقه محسوب می‌شود یا خیر، باید بگوییم تمام زمانی که فرد، مسمتری دریافت می‌کند برای او سابقه خدمت منظور می‌شود و به لحاظ بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت سابقه پرداخت حق بیمه به‌حساب می‌آید.

تاریخ واریز حقوق بیمه بیکاری:

پرداخت بیمه بیکاری مابین 10 تا ۱۵ هر ماه واریز می‌شود.